Cập nhật lần cuối vào 08/09/2023 bởi Phạm Mạnh Cường
Scrum – một thuật ngữ quá phổ biến cho bất kỳ ai biết tới Agile. Scrum thậm chí phổ biến tới mức người ta có thể nhầm rằng Scrum và Agile là một.
Xem thêm: Scrum vs Agile: Hiểu rõ, hiểu đúng
Nếu bạn chưa biết về Scrum thì cũng đừng lo, bài viết này sẽ chứa đầy đủ thông tin cho bạn hiểu về Scrum một cách cơ bản nhất.
Scrum là gì?
Scrum là một Agile framework giúp đội ngũ dự án quản lý công việc của học thông qua các giá trị, nguyên tắc và thực tiễn.
Scrum khuyến khích đội ngũ tự học hỏi thông qua kinh nghiệm, tự tổ chức trong giải quyết vấn đề và tự suy ngẫm về thành tựu cũng như hậu quả để liên tục cải thiện.
Trọng tâm của Scrum là Sprint. Một dự án Scrum chia thời gian dự án thành nhiều Sprint, mỗi Sprint kéo dài khoảng 1-4 tuần và trong thời gian đó sẽ hoàn thành một khối lượng công việc nhất định.
Xem thêm: Scrum Sprint và những điều cần biết
Tóm tắt lịch sử của Scrum
1986 – Cái tên Scrum xuất hiện trong một bài báo của các chuyên gia quản lý Hirotaka Takeuchi và Ikujiro Nonaka, được gọi là “The New Product Development Game”, liên quan đến bóng bầu dục, nó nhấn mạnh sự hợp tác của nhóm để thành công của dự án.
1995 – Jeff Sutherland và Ken Schwaber đưa ra quy trình mà họ đã trình bày trước hội nghị OOPSLA ở Austin, Texas.
2001 – Sutherland và Schwaber cùng 15 nhà lãnh đạo phát triển phần mềm khác đã tạo ra Tuyên ngôn về Phát triển phần mềm linh hoạt. (Manifestor for Agile Software Development)
2002 – Scrum Alliance được thành lập bởi Schwaber .
2006 – Sutherland thành lập Scrum Inc.
2009 – Schwaber rời Scrum Alliance để bắt đầu Scrum.org
2010 – Xuất bản Scrum Guide lần thứ nhất.
Tại sao Scrum lại rất phổ biến trong ngành IT?
Thực tế, không chỉ ngành IT mà rất nhiều lĩnh vực khác áp dụng Scrum rất hiệu quả.
Scrum phổ biến trong ngành IT vì framework này cho phép đội ngũ dự án phản ứng nhanh hơn trước các yêu cầu thay đổi mà không khiến dự án bị mất kiểm soát.
Ngoài ra, còn có thể kể tới các lợi ích dưới đây khi áp dụng Scrum:
- Duy trì chất lượng trước những tình huống khó: Với mỗi chu kỳ Sprint, đội ngũ dự án có thể đánh giá chất lượng và có thể liên tục cải tiến chất lượng xuyên suốt dự án.
- Tăng lợi nhuận: Scrum ưu tiên các yêu cầu tạo ra giá trị cho khách hàng. Trọng tâm là mang lại càng nhiều giá trị cho khách hàng càng tốt, vì thế ban đầu họ có thể đưa ra các phần mềm sơ cấp và cải tiến bằng cách thu thập phản hồi của khách hàng.
- Tăng hiệu suất của đội ngũ: Scrum cho phép đội ngũ tự tổ chức, tự quản lý, điều này cho phép các thành viên làm việc thoải mái hơn, sáng tạo hơn. Ngoài ra khi làm việc theo hướng đa chức năng, các thành viên có thể hỗ trợ nhau học kỹ năng mới. Điều này giúp tạo một môi trường hỗ trợ, tin tưởng và nâng cao tinh thần tập thể.
Các vai trò trong Scrum
Product Owner
Product Owner (PO) là người chịu trách nhiệm tối ưu giá trị tạo ra bằng cách đưa ra quyết định về tính năng của sản phẩm, đánh giá và sắp xếp ưu tiên cho từng hạng mục tính năng.
Product Owner cũng là người tạo ra Product Backlog, được dùng để lưu trữ các hạng mục tính năng của sản phẩm.
PO là người thường xuyên tiếp xúc và trao đổi với khách hàng nhằm đảm bảo rằng dự án sẽ mang lại nhiều lợi ích nhất cho khách hàng bằng cách tạo ra một sản phẩm phù hợp với thị hiếu và nhu cầu của khách hàng.
Xem thêm: Product Owner – Vai trò quan trọng của Scrum Team
Scrum Master
Scrum Master (SM) là người chịu trách nhiệm về hiệu quả làm việc của Development Team đạt hiệu quả cao cũng như theo đúng nguyên lý và quy tắc của Scrum framework.
Chính xác thì công việc của SM là dẫn dắt Team đi theo các quy trình của Scrum và hỗ trợ Team trong việc hoàn thành dự án.
Tại Việt Nam thì SM còn thường đảm nhận thêm nhiều công tác quản lý truyền thống như lên kế hoạch, giám sát nên SM còn được gọi là PM Agile (phân biệt với PM truyền thống).
Xem thêm: Scrum Master là ai? Công việc của SM là gì?
Development Team
Development Team hay đội ngũ phát triển bao gồm tất cả các thành viên tham gia phát triển dự án như developer, tester, designer, … Họ là những người trực tiếp xây dựng các tính năng của sản phẩm và có nhiệm vụ chuyển giao các thành quả tăng trưởng vào mỗi cuối Sprint.
Tạo tác của Scrum
Tạo tác của Scrum hay Scrum Artifacts là những công cụ trong Scrum được sử dụng để giải quyết vấn đề và quản lý dự án. Ngoài ra chúng còn được sử dụng để giúp cho các bên liên quan hiểu về chi tiết dự án và dự án đang diễn ra như thế nào.
Product Backlog
Product Backlog là một danh sách bao gồm các tính năng, yêu cầu, cải tiến và chỉnh sửa cần hoàn thành để dự án thành công. Các hạng mục trong Product Backlog được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên và quản lý bởi Product Owner.
Product Backlog là không cố định, hoàn toàn có thể bị thay đổi từ nội dung đến thứ tự ưu tiên. Do đó, PO có nhiệm vụ bảo trì và làm mịn nó.
Ngoài ra, PO phải giải thích được chi tiết của từng hạng mục để các thành viên có hiểu biết chung về sản phẩm, tránh việc làm sai yêu cầu của dự án.
Xem thêm: Product Backlog là gì? Cách quản lý Product Backlog hiệu quả
Sprint Backlog
Sprint Backlog là một hạng mục cần hoàn thành trong Sprint, có thể coi như là tập hợp con của Product Backlog và có tính chất tương tự.
Điểm khác biệt giữa Sprint Backlog và Product Backlog là Sprint Backlog được quản lý bởi Development Team còn Product Backlog được quản lý bởi Product Owner.
Với mỗi Sprint, đội ngũ dự án chọn ra các hạng mục từ Product Backlog và đưa vào Sprint Backlog, điều này sẽ diễn ra trong buổi Sprint Planning.
Sprint Backlog có thể linh hoạt nhưng các mục tiêu cơ bản thì đội ngũ dự án phải hoàn thành và không thể nhượng bộ.
Product Increment
Product Incremental là sản phẩm có một phần tính năng “hoàn chỉnh” được đội ngũ bàn giao vào mỗi cuối sprint. Còn về định nghĩa “hoàn chỉnh” thì được PO xác định ở đầu sprint (thuật ngữ là Definition of Done – DoD).
Scrum chia dự án thành các Sprint nhưng các đầu ra của từng sprint phải liên quan tới nhau, sau mỗi sprint thì sản phẩm lại có sự tăng trưởng.
Bạn có thể hiểu rằng thay vì đợi đến khi hoàn thiện dự án mới bàn giao cho khách hàng thì với Scrum, mỗi sprint đều bàn giao 1 phần của sản phẩm cuối cùng cho khách hàng. Chúng ta có thể cải thiện liên tục thông qua các phản hồi thực tế từ khách hàng.
Product Increment là thuật ngữ tạo tác ít xuất hiện nhất vì nó có thể được gọi với nhiều tên khác nhau như sprint goal, milestone. Tuy nhiên thực tế thì nó lại là phần quan trọng nhất của Scrum và chính nó đã khiến Scrum trở nên phổ biến với lợi ích của mình.
Xem thêm: Increment trong Scrum: Product Increment là gì?
Quy trình Scrum diễn ra như thế nào?
Trước hết, bạn hãy xem bức ảnh dưới đây được vẽ bởi Jordan Job dựa theo Scrum Guide.

Khi một dự án bắt đầu, Product Owner sẽ làm việc với khách hàng và đưa các yêu cầu vào trong Product Backlog. Sau đó sẽ lên kế hoạch Sprint, với mỗi sprint lại lên kế hoạch một lần và đưa các mục tiêu vào Sprint Backlog. Liên tục lặp lại Sprint cho tới khi kết thúc dự án.
Trong buổi Sprint Planning cũng sẽ thống nhất thời gian một Sprint kéo dài là bao lâu. Ví dụ chốt thời gian một sprint là 2 tuần thì các sprint sau cũng sẽ kéo dài 2 tuần.
Sau khi đã có kế hoạch Sprint, chúng ta sẽ có Sprint Backlog chứa các hạng mục công việc trong Sprint đó.
Mỗi ngày chúng ta sẽ có một buổi họp ngắn hàng ngày (Daily Scrum/ Daily Meeting) để kiểm tra tiến độ hoàn thành sprint goal và điều chỉnh sprint backlog nếu cần thiết. Cũng trong buổi họp này thì chúng ta sẽ thống nhất làm gì trong 24 giờ tiếp theo.
Xem thêm: Daily Scrum là gì và tại sao nên áp dụng nó?
Vào mỗi cuối Sprint, chúng ta sẽ có hai cuộc họp nữa là Sprint Review và Sprint Retrospective.
Sprint Review là cuộc họp để chúng ta demo sản phẩm của sprint và trình bày cho Product Owner các hạng mục đã hoàn thành. Chính PO là người quyết định xem sản phẩm đã đạt và có thể chuyển giao hay chưa.
Vào cuối cuộc họp Sprint Review, PO cũng dành thời gian xem lại Product Backlog và dự định những gì sẽ làm trong Sprint tiếp theo.
Cuối cùng là Sprint Retrospective. Cuộc họp này là dành cho Development Team, là thời gian dành cho các thành viên ngồi lại với nhau để xem xem điều gì làm tốt/ chưa tốt. Sau cuộc họp thì có thể đưa ra các cải tiến trong sprint tiếp theo.
Các sprint sẽ được lặp lại như vậy liên tục cho tới khi dự án kết thúc.
Xem thêm: Scrum Sprint và những điều cần biết
Các yếu tố giúp triển khai Scrum thành công
3 trụ cột của Scrum
Ba trụ cột là những gì làm cho Scrum thành công. Nếu không có chúng, bạn sẽ có nguy cơ lãng phí thời gian của mình và đi lòng vòng, không tiến bộ được gì.
Trong Scrum Guide cũng có định nghĩa khá rõ về 3 trụ cột này (3 Scrum Pillar):
- Minh bạch (Transparency): “Quy trình và công việc nổi bật phải được hiển thị cho những người thực hiện công việc cũng như những người tiếp nhận công việc”.
- Thanh tra (Inspection): “Các thành phần Scrum và tiến trình hướng tới các mục tiêu đã thống nhất phải được kiểm tra thường xuyên và siêng năng để phát hiện các vấn đề hoặc sự khác biệt tiềm ẩn không mong muốn.”
- Thích nghi (Adaptation): “Nếu bất kỳ khía cạnh nào của một quá trình đi lệch ra ngoài các giới hạn có thể chấp nhận được hoặc nếu sản phẩm tạo ra là không thể chấp nhận được, thì quá trình đang được áp dụng hoặc các vật liệu đang được sản xuất phải được điều chỉnh”
Xem thêm: 3 trụ cột của Scrum và lý do bạn nên hiểu chúng
5 giá trị của Scrum
Các giá trị của Scrum được hiểu là các phẩm chất mà những người trong team Scrum nên có thậm chí là cần có để triển khai Scrum dễ dàng hơn.

Dũng cảm – Courage
Đương đầu với thay đổi, dám đưa ra các ý tưởng cải tiến hay suy nghĩ của mình, tất cả đều cần có sự dũng cảm. Do đó, dũng cảm là yếu tố đầu tiên trong các giá trị của Scrum.
Tập trung – Focus
Scrum yêu cầu sự tập trung vào mục tiêu chứ không phải là bị phân tán nguồn lực đi khắp nơi, cho dù mục tiêu cũng được tập trung theo thứ tự ưu tiên.
Do đó, bạn cần phải biết giới hạn luồng công việc của mình (thuật ngữ là Work in Progress Limit) để tránh cho việc bị tắc nghẽn luồng công việc.
Xem thêm: Work in Progress: Cách tính và cải thiện hiệu suất.
Cam kết – Commitment
Tự quản lý là một trong những điểm nổi trội của Scrum. Để có thể tự quản lý một cách hiệu quả thì người đó phải có sự cam kết về đầu ra công việc một cách ổn định.
Nếu không thể cam kết cho công việc của mình, bạn có thể làm ảnh hưởng tới các thành viên khác, chậm trễ tiến độ và tạo ra sự khó chịu trong việc vận hành Scrum Team.
Tôn trọng – Respect
Tôn trọng lẫn nhau là chìa khoá để các thành viên trong nhóm có thể làm việc một cách thoải mái và hiệu quả.
Tôn trọng ở đây không chỉ là đối với người giỏi hay cấp trên mà còn là sự chấp nhận những điểm không hoàn hảo của nhau, sẵn sàng đón nhận bất kỳ ý kiến, quan điểm của người khác.
Cởi mở – Openness
Cải tiến liên tục cần ý tưởng liên tục, nếu bị bó buộc trong một khuôn nào đó thì điều này sẽ rất khó. Do đó, để có thể phát huy sự sáng tạo một cách tốt nhất, bạn nên có sự cởi mở trong chính suy nghĩ của mình.
Bạn luôn hướng tới sự học hỏi mới, cơ hội học tập mới. Nếu có sự khó khăn thì SM sẽ xuất hiện với vai trò một Coach để giúp bạn hoặc tìm tới người có thể giúp bạn.
Các chứng chỉ Scrum tốt nhất
Các chứng chỉ cho Scrum có rất nhiều, đặc biệt với 2 role Product Owner và Scrum Master lại có từng chứng chỉ khác nhau, chưa kể tới các chứng chỉ dành cho biến thể của Scrum.
Phổ biến nhất dành cho vai trò Scrum Master là chứng chỉ PSM và chứng chỉ CSM. Còn với vai trò Product Owner thì đó là CSPO và PSPO.
Xem thêm: Chứng chỉ Scrum nào phù hợp với bạn?
Các sách hay nhất về Scrum
Ngoại trừ Scrum Guide thì bạn có thể xem thêm các sách dưới đây:
- “Scrum: The Art of Doing Twice the Work in Half the Time” – Jeff Sutherland: Cuốn sách này do người sáng lập Scrum viết, giúp bạn hiểu rõ về cách Scrum hoạt động và cách áp dụng nó trong dự án của bạn.
- “Essential Scrum: A Practical Guide to the Most Popular Agile Process” – Kenneth S. Rubin: Cuốn sách này cung cấp một hướng dẫn chi tiết về Scrum, từ cơ bản đến các khía cạnh phức tạp hơn của quy trình.
- “Scrum Mastery: From Good To Great Servant-Leadership” – Geoff Watts: Cuốn sách tập trung vào vai trò của người lãnh đạo trong mô hình Scrum và cách họ có thể trở thành những người hướng dẫn xuất sắc.
- “User Story Mapping: Discover the Whole Story, Build the Right Product” – Jeff Patton: Mặc dù không phải là cuốn sách về Scrum truyền thống, nhưng nó cung cấp một cái nhìn quan trọng về việc xác định và xây dựng các chức năng trong dự án Agile.
- “Agile Estimating and Planning” – Mike Cohn: Cuốn sách này giúp bạn hiểu cách ước tính và lập kế hoạch dự án trong môi trường Scrum, từ việc ước tính công việc đến xác định thời gian hoàn thành.
- “Succeeding with Agile: Software Development Using Scrum” – Mike Cohn: Mike Cohn là một trong những chuyên gia hàng đầu về Agile và Scrum, và cuốn sách này cung cấp những phương pháp thực tế để thành công với Scrum.
- “Scrum and XP from the Trenches” – Henrik Kniberg: Cuốn sách này cung cấp một cái nhìn thực tế về cách Scrum có thể được áp dụng trong các dự án thực tế và những thách thức mà bạn có thể gặp phải.
- “Kanban and Scrum – Making the Most of Both” – Henrik Kniberg và Mattias Skarin: Mặc dù tập trung vào cả hai phương pháp Kanban và Scrum, cuốn sách này cung cấp một cái nhìn sâu rộng về Scrum và cách nó tương tác với Kanban.